معلومات مختصر آبیاری - دری

رسانیدن آب به خاک به طریقه مصنوعی برای نمو و تکامل نباتات و بلند بردن سطح محصولات نباتی در انجنیری بنام Irrigation Engineering یاد میشود.
آب عنصر عمده و مهم برای پیشبرد حیات انسانها حیوانات و نباتات میباشد وآبیاری یکی از رشته های اختصاصی انجنیری ساختمانی است.
وظیفه انجنیری آبیاری رسانیدن آب بدون ضیاع با پلان گذاری منظم و ساختمان های از قبیل جوی ها،کاریزها انهار،بندها،کانال ها،دریا ها و یا سیستم های که ضرورت به قوه میخانیکی دارند اعمارمیگردد. باید علاوه نمود که محاسبات اقتصادی سیستم های فوق الذکر نیز یکی از فکتور های عمده انجنیری آبیاری می باشد چون اثر مستقیم به اقتصاد کشور ها دارند.
طوریکه قبلاً یاد آور شدیم که انجنیری آبیاری یکی از شعبات مهم و اختصاصی انجنیری ساختمانی (Civil Engineering) میباشد لذا انجنیر آبیاری باید معلومات کافی در باره ساحه که ساختمان هایدرالیکی جهت آبیاری اعمار میگردد داشته باشد تا در موقع دیزاین به مشکلات مواجه نگردد.
به طورعموم انجنیری آبیاری از موضوعات ذیل بحث مینماید.

1-       کانال ها  : Channels

تعریف: کانال عبارت از مجرای مصنوعی میباشد که از کانکریت، سنگ ، ویا خاک جهت مقاصد آبیاری،تولید انرژی برق ویا کشتی رانی اعمار مگردد.

بعضاً ممکن است که یک کانال بزرگ برای مقاصد بیشتر اعمار گردد.

در طرح و اعمار کانال ها نکات ذیل باید در نظر گرفته شود.

ظرفیت کانال مطابق به اهداف پروژه باشد.

کانال از محل مناسب دریا و یا مخزن جدا گردد تا مشکلات هایدرالیکی بوجود نیاید.

کانال در خط السیر مناسب و میلان مطلوب احداث گردد.

کوشش شود تا کانال از مواد محلی اعمار گردد.

آب در کانال ها باید سرعت مناسب داشته باشد تا از ترسبات و شستشو جلوگیری شود.

آب کانال باید از مواد مضره پاک باشد تا باعث تخریب کانال و یا سیستم برق نشود.

2-      دیوار های استنادی  : Retaining Walls 

دیوارهای استنادی عبارت از ساختمانهایی اند که جهت نگهداشتن مواد ریخته تحت زاویه بزرگتر از زاویه میلان طبیعی آنها احداث میگردند. یا به عباره دیگر هر دیواری که به منظور جلوگیری از لغزیدن و ریختن کتله خاک اعمار میگردد بنام دیوار استنادی یاد میگردد.

3-      پلچک ها: Culverts

پلچک عبارت از ساختمان است که معمولآ در کندن کاری تحت سرک ها و کانال ها اعمار گردیده و تحت فشار ارتفاعی کار میکند.وبدنه خاکی سرک را قطع نمینماید. 

مقطع پلچک ها دایروی – مستطیلی – مربعی میباشد.

پلچک از لحاظ فشار به سه قسم است.

1.   فشاری (نپوری):

2.   نیمه فشاری (نیمه نپوری ):

3.   غیرفشاری (غیر نپوری):

پلچک از لحاظ ساختمان به چهار قسم است.

1.   پلچک های بلول مانند:Pipe  Culvert                                        

2.   پلچک های دارای سلب بالای : Slab  Culvert                             

3.   پلچک های که چهارطرف آن آهن کانکریت باشد:Box  Culvert      

4.   پلچک های کمان دار: Arch Culvert                                         

محاسبات پلچک توسط فورمول ذیل صورت میگیرد.

4-      واش کلورت ها: Wash Culverts

5-      ترناب ها: Aqueduct

6-      بند های سر ریزه دار : Weirs

این ساختمان یک ساختمان سابقه بوده که برای محاسبه مقدار جریان آب در مجرای بازمورد استفاده قرار می گیرد.ازین نوع ساختمان وقتی استفاده شده می تواند که ارتفاع آب (معمولا 15 سانتی متر از سطح وایر ها ویا زیاد تر ازآن )باشد وایر ها می تواند دارای مقطع های مستطیلی ،ذوذنقه ای و مثلثی باشد، و فارمول عمومی مقدار درین نوع ساختمان های قرار ذیل میباشد

Q=CXLXH3/2     

مقدار جریان                                                                                     Q

                                                                                 ضریب مقدار   C

                                                                           طول شانه وایرها    L

                                                                Head – ارتفاع بالایی وایر H

7-      تقسیمات آبی: Division Boxes..و غیره.